Relatie Anarchie. Ik ontdekte het een aantal jaren terug in mijn zoektocht naar alternatieve relatievormen. Lees mijn blog 28 alternatieve relatievormen. Relatie Anarchie is de relatievorm die mij het meest aanspreekt. Je vindt er in Nederland heel weinig over.
Wat is Relatie Anarchie?
Het woord zegt het al: anarchie. Niet meegaan met de traditionele en maatschappelijke regels van een relatie, anders dan de afspraken die de betrokkenen zelf maken. Relatie Anarchie gebruikt geen labels voor het benoemen van de relatie zoals partner, vriendje of platonische relatie, omdat daar vaak gedragsregels bij horen. In Relatie Anarchie laat je je leiden door je persoonlijke waarden in het aangaan van een relatie in plaats van dat de sociale norm die je vertelt wat goed voor jou is: een monogame relatie die verloopt volgens de relatietrap.
De sociale normen rond relaties
Als we iemand ontmoeten en we vinden elkaar leuk, dan komt daar een heel verwachtingspatroon bij van hoe de relatie verloopt: je ontmoet elkaar, gaat daten, wordt vriendje en vriendinnetje, ontmoeten elkaars ouders, gaat samenwonen, trouwen, krijgen kinderen en blijven voor altijd samen. Ik schreef er een blog over: de relatietrap al relatienorm. Daar hoort ook een verwachtingspatroon bij hoe je met elkaar omgaat: hoeveel tijd je samen besteed, samen op vakantie gaan, wie wel/niet niet meer mogen zien enz. We kennen deze verwachtingen allemaal, maar spreken ze vaak niet uit. Deze onuitgesproken verwachtingen zijn daarom ook vaak een bron van ruzies.
Relaties op maat
Een relatie anarchist verwerpt deze verwachtingen en maakt afspraken zoals ze bij de persoon en bij de relatie passen. En dat is voor elke relatie anders. Een relatie anarchist maakt daarom ook geen onderscheid in de verschillende relaties. Een romantische relatie is niet belangrijker dan vriendschap of seksuele relatie. Alle relaties zijn gelijkwaardig en even belangrijk. Ze bestaan naast elkaar.
Waarom spreekt het me aan?
In mijn zoektocht naar relaties en relatievormen, ontdekte ik dat de meerderheid van relaties gebaseerd is op hiërarchie, controle of ongelijkwaardigheid. In veel monogame relaties. En zelfs in polyamorie. Ga maar na. Als iemand in de relatie jou kan ‘verbieden’ iets niet te doen of een ander niet te zien, dan is er sprake van controle en mogelijk ongelijkwaardigheid. Relatie Anarchie gaat uit van gelijkwaardigheid en zet de verbinding voorop. In plaats van de relatievorm. Het gaat uit van keuzevrijheid.
Ik zei vaak: de relatievorm volgt de verbinding. Maar dat is niet hoe we het maatschappelijk doen. We volgen allemaal de vorm: zijn jullie vrienden of hebben jullie een relatie? Zijn jullie al getrouw? Zijn van die vormvragen. Wat maakt het uit? Relatie Anarchie zet de verbinding voorop. Er zijn vele soorten verbindingen die je met iemand kan aangaan: een emotionele verbinding, een familiare verbinding, een recreatieve verbinding, een seksuele verbinding. Ik schreef er een blog over: 10 soorten relatieverbindingen. Een seksuele verbinding is een keuze, geen verwachting.
Met manifest
Relatie Anarchie is in 2006 door Andie Nordgren uit Noorwegen begonnen. Ze heeft een manifest geschreven waarin ze de uitgangspunten benoemd van leven volgens deze filosofie
- Liefde is er in overvloed en elke relatie is uniek
- Liefde en respect i.p.v. recht hebben op
- Vind je eigen kernwaarden voor relaties
- Laat de norm van heteroseksualiteit los
- Wees spontaan in je verbindingen
- Gewoon doen
- Eerlijkheid is beter
- Transformatie door communicatie
- Ontwerp je eigen relaties
De uitgangspunten van relaties binnen deze filosofie zijn vrijheid, gelijkwaardigheid en non-monogaam. Lees hier haar manifest.
Zelfreflectie en communicatie
Als je Relatie Anarchie wilt toepassen in de praktijk, dan zijn er twee belangrijke voorwaarden: zelfreflectie en communicatie. Omdat je niet kan terugvallen op sociale normen en je alles samen bepaald, is het belangrijk dat je weet welke waarden in een relatie voor jou belangrijk zijn en dat je die dan ook communiceert. Dat is voor alle betrokken belangrijk. Want je zult tegen verwachtingen en teleurstellingen aanlopen, die je dan samen moet oplossen.
In de praktijk
Leven vanuit deze filosofie geeft de ruimte voor allerlei verbindingen: kinderen krijgen met je beste vriend, trouwen maar niet samenwonen of meerdere liefdes naast elkaar.
Ik wil mijn relatieleven ook op deze manier inrichten. Ik doe het eigenlijk al een beetje met mijn LAT gezin om de hoek. Ik had ook korte tijd een vriendje dat steeds serieuzer werd. Maar ik wilde niet de relatietrap op en voldoen aan de verwachtingen. Ik wilde weer terug naar vriendschap. Die vriendschap duurde net zo lang als hij een andere relatie had gevonden die wel de relatietrap op wilde. Ik had nog prima vrienden kunnen blijven. Maar dat lukte hem niet. En het contact verwaterde.
Deze relatiefilosofie heeft mijn kijk op relaties veranderd. Ik wil niet een nieuwe relatie. Ik heb lang niet kunnen uitleggen waarom. Maar eigenlijk is het heel simpel. Omdat het niet meer past bij mijn persoonlijke waarden van autonomie, authenticiteit en gelijkwaardigheid. Daarom koos ik in mijn vorige relatie voor een open LAT relatie. Daarom verloor ik de nieuwe vriendschap. En daarom wil ik ook niet trouwen. Ik wil geen relatie. In de traditionele zin. Ik wil vrij verbinden.
Meer lezen?
BewustBarbara 